Donanım Terimleri Sözlüğü

ADSL
Asymmteric Digital Subscriber Line: Asitmetrik Sayısal Abone Hattı.

DSL
teknolojisinin bir çeşidir. Upstream ve downstream hızları farklı, yani
asimetrik olan DSL teknolojisidir. Sürekli Internet bağlantısı sunar.
Yani 7/24 Internet'e bağlanabilirsiniz. Telefon hattının ses için
kullanılan frekans aralığını kullanmadığından, klasik çevirmeli
bağlantı gibi telefon hattınız meşgule düşmez.

ADSL
teknolojisinde Downstream hızı, yani karşı taraftan bilgi alma hızı,
upstream, yani karşı tarafa bilgi gönderme hızından büyüktür.
Ulaşılabilecek maksimum Downstream hızı ise, telefon hattının santrale
olan uzaklığı ile doğrudan ilgilidir. En fazla uzaklık olakra 5.5 KM
kabul edilirken, 4,5 KM uzaklığa kadar 1.5 Mbps hızı elde edilebiliyor.
Daha yüksek hızlara, örneğin 7-8 Mbps hızına ulaşmak için ise santralin
en fazla 1-1,5 KM kadar uzağında olunması öngörülüyor. Upstream hızı
ise 840 Kbps hızına kadar ulaşılabilir.

ADSL teknolojisinde,
kullanıcı tarafında ADSL modem olması yeterli iken, bağlı olan
santralde, gelen sinyalleri tanımlayabilecek ve gerekli sinyalleri
gönderebilecek DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer)
cihazı bulunmalıdır. Böylece bağlantı tamamlanabilmektedir.

AGP
Accelerated
Graphics Port. 1996 yılında INTEL tarafından tanımlanan ve
spesifikasyonları ile, 3D grafik operasyonlarına hitap eden bir donanım
veriyolu. AGP veriyolu üzerinden, ana işlemci (CPU), sistem belleği
(RAM) ve grafik kartı, birbirleriyle haberleşirler. Buna ek olarak,
yoğun doku kaplama operasyonları (Execute Mode) için sistem belleğinden
"kapasite ödünç alma" gibi bazı özellikleri vardır.

ATA
Advanced
Tecnology Attachment. Kişisel bilgisayarların hard diskleri için
kullanılan bir bağlantı standardıdır. IDE teriminin ANSI standartlarına
göre resmi ismidir.

Farklı versiyonlar farklı saat hızlarına
karşılık gelir. ATA/33/66/100/133. Örneğin ATA/33 standardı, saniyede
maksimum 33 MB veri aktarımına olanak tanır. ATA/133 ise 133 MB/sn.
Bunlar teorik değerlerdir. Günümüzde, ATA/133 standardındaki bir IDE
disk, ATA/133 standardını destekleyen bir IDE portunda pratik olarak
133 MB/sn'lik veri aktarım hızını yakalayamaz.

BIOS
Basic Input Output System = Temel Giriş/Çıkış Sistemi

PC'nizin
çalışması için gereken temel işletim sistemi olarak özetlenebilir.
Sadece okunabilir bellek (ROM) üzerine yazılmış bir yazılım olan BIOS,
anakartınızın özelliklerini yönetebilmeniz/ kullanabilmeniz, diğer
donanımlar arasında bir bağ kurması için görev yapar.

Örneğin
anakartın üzerinde gelen onboard ses kartı BIOS'tan
kapatıldığında(Disable edildiğinde) ses kartı işletim sistemi
tarafından algılanamaz ve dolayısıyle kullanılamaz.

BİT
Bilgisayarlar
ikilik sayı sistemine (0=yanlış ,1=doğru) dayalı olarak çalışır.
Bilgisayarların yaptığı işlem 0,1 sayılarını işlemektir(işlemci ile),
bu anlamsiz 0 ve 1 sayıların milyonlarcası bir araya geldiğinde veya
işlendiğinde bize anlam ifade eder. Örneğin, hardiskimizdeki veriler
sadece 0 ve 1'lerden oluşur. İşte bu tek bir hafıza girişine (0 veya 1)
bit denir. 8 bit bir araya gelerek 1 byte'ı oluşturur.

BYTE
8
bit'in bir araya gelmesiyle oluşan veri topluluğudur. Örneğin, 01000110
ifadesi 1 Byte'tır. Byte'ın diğer veri boyut birimlerine dönüşümü ise
şöyledir:

1024 Byte = 1 KiloByte [KB]
1024 KB = 1 MegaByte [MB]
1024 MB = 1 GigaByte [GB]
1024 GB = 1 TeraByte [TB]
1024 TB = 1 PetaByte [PB]

CACHE
Verilerin
geçici olarak depolandığı yerlerdir. Örneğin, bir web sitesini ziyaret
ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen alt
kategorisine(geçici internet dosyaları,temporary internet files)
kaydedilir. Aynı web sitesine yakın bir tarihte tekrar girdiğinizde o
web sitesiyle ilgili bir çok materyal "server" dan indirilmek yerine
cache den temin edilir.Bu olay hem zaman kazanmak hemde ağlar
üzerindeki Internet trafiğini azaltmak amacıyla yapılır.

Donanımsal
anlamda "cache", tampon bellek olarak adlandırılır. Cache'lerin esas
görevi, önemli olan verileri daha hızlı işlemler için bilgileri
saklayarak tetikte bekletmesidir.

CD-R
Compact Disc Recordable :Kaydedilebilir CD

Bir
kere yazılan ve yazıldıktan sonra bir daha silenemeyen CD çeşididir.
650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık çeşitleri bulunabilmektedir. 900 MB
olan versiyonları Türkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bazı CD -RW
sürücüler tarafından tam kapasie ile yazılabilir.

CD-ROM
Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu

CD üzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir.

CD-RW
Compact Disc Rewritable :Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD.

CD-Writer
Compact Disc Writer :CD yazıcı

CD-R
veya CD-RW üzerine bilgi kaydedebilen aygıttır. Bu cihazlar, bilgileri
laser yardımı ile CD-R / CD-RW'lara "yakarlar". Bir boş CD'ye veri
yazdıktan sonra, altına baktığınızda bilgi kaydedilen alan ile bilgi
kaydedilmeyen alan arasında fark olduğunu; bu farkın yakma işleminden
dolayı oluştuğunu farkedebilirsiniz.

CD-R
Compact Disc Recordable :Kaydedilebilir CD

Bir
kere yazılan ve yazıldıktan sonra bir daha silenemeyen CD çeşididir.
650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık çeşitleri bulunabilmektedir. 900 MB
olan versiyonları Türkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bazı CD -RW
sürücüler tarafından tam kapasie ile yazılabilir.

CD-ROM
Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu

CD üzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir.

CD-RW
Compact Disc Rewritable :Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD.

CD-Writer
Compact Disc Writer :CD yazıcı

CD-R
veya CD-RW üzerine bilgi kaydedebilen aygıttır. Bu cihazlar, bilgileri
laser yardımı ile CD-R / CD-RW'lara "yakarlar". Bir boş CD'ye veri
yazdıktan sonra, altına baktığınızda bilgi kaydedilen alan ile bilgi
kaydedilmeyen alan arasında fark olduğunu; bu farkın yakma işleminden
dolayı oluştuğunu farkedebilirsiniz.

Chipset

Chipset = Yonga Seti.

Anakart üzerindeki temel ve bütünleşik arabirimleri yöneten ve bunlar arasındaki veri akışını sağlayan bir çeşit işlemcidir.

Bilgisayarlarda
kullanılan chipset çeşidi, kullanılacak bellek ve işlemci ceşidini de
belirler. Günümüzde Intel, VIA, AMD, SiS, ALi, ServerWorks gibi belli
başlı üreticilerin chipsetleri bulunmaktadır ve kişisel bilgisayarlarda
yoğun olarak Intel, VIA ve SiS chipsetleri kullanılmaktadır.

CAD
Computer Aided Design: Bilgisayar Destekli Tasarım CAD yazılımları
mimarlar, mühendisler ve tasarımcılar tarafından kesin bir çizim yapmak
için kullanılmaktadır.

Cache: Verilerin geçici olarak
depolandığı yerlerdir. Örneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde
web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen alt
kategorisine(geçici internet dosyaları,temporary)

CD-R
Compact Disc Recordable: Kaydedilebilir CD Bir kere yazılan ve
yazıldıktan sonra bir daha silenemeyen CD çeşididir. 650, 700, 800 ve
hatta 900 MB'lık çeşitleri bulunabilmektedir.

CD-ROM Compact
Disc Read Only Memory: CD Okuyucu CD üzerine kaydedilmiş bilgileri
okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir.


CD-RW Compact Disc Rewritable: Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD, CD-R; CD-ROM; CD-Writer

CD-Writer
Compact Disc Writer: CD yazıcı CD-R veya CD-RW üzerine bilgi
kaydedebilen aygıttır. Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CD-R /
CD-RW'lara "yakarlar".

Centrino: Centrino Intel'in şu bileşenleri bünyesinde bulunduran dizüstü modellere verdiği ticari bir ürün "markasıdır

CFM:
Cubic Feet per Minute Hava akımının hızını belirten ölçüm birimidir.
CFM ölçümü, genellikle fanlar için kullanılır ve bu değer ne kadar
fazla ise fanın aktaracağı hava miktarı o kadar fazladır.

CISC:
Complex Instruction Set Computer İşlemci tarihinde, yıllar geçtikçe iki
işlemci ailesi piyasaya hakim olmaya başladı: Intel Pentium ve Motorola
PowerPC. Bu iki işlemci aynı zamanda uzun yıllar boyunca kulanılabilir.
Clock Speed Clock Speed: Saat Hızı Bir devrenin veya chipin saniyedeki hızının hertz (Hz) cinsinden değeridir.

CMOS
Complementary ****l-Oxide Semiconductor : Tamamlayıcı ****l oksit yarı
iletken. Günümüzde birçok bilgisayar microchipinin yapiminda kullanilan
"transistör"lerdeki yarı iletken teknolojisidir.

CNR:
Communication and Networking Riser Üretim maliyetlerini düşürmek
amacıyla Intel tarafından geliştirilen ve ATX Anakartlarda bulunan
genişleme portudur.Bu porta ses,ağ,modem ve ethernet kartları takılır..
Çözünürlük:
Çözünürlüğün görüntü kalitesini belirleyen en önemli faktör olduğunu
söyleyebiliriz. Çözünürlük, ekrandaki görüntünün kaç pikselden
oluşacağını belirler ve yatay ve dikey piksel cinsinden belirtilir

CPS Cycles Per Second: Bir saniyede atılan tur sayısı.

CPU
Central Processing Unit: Merkezi işlem Birimi. Mantıksal hesaplamalar
yapmasını sağlayan devreler içeren ve böylece bilgisayar programlarının
talimatlarını yerine getiren merkezi işlem birimidir.

DAC Digital-to-Analog Converter: Dijital -> Analog çeviricisi. Dijital sinyalleri analog sinyallere çeviren bir çiptir.

DDR
SDRAM Double Data Rated Synchronous Dynamic Random Access Memory, Çift
veri akış oranina sahip eşzamanlı, aktif ve rasgele geçişe sahip
bellek. Bu bellek çeşidi SDR-SDRAM lerden farklı olarak bir saat vur…

Defragmentation
Hard diskten bilgilerin okunma hızını artırmak amacıyla , bilgisayarın
hard diskinde bulunan parçalanmış veya düzensizce yerleştirilmiş
dosyaları biraraya getirme (birlestirme) işlemidir. …

DIMM
Dual In-Line Memory Module SDRAM ve DDR SDRAM bellek modüllerinin
takıldığı takıldığı ince uzun yuvalara verilen isimdir. RAM'in cinsine
ve anakartın markasına göre sayı ve pin yapısı farklılıklar …
Dip
Switch Dual In-Line Package Switch. Türkçe'de devre anahtarı olarak
adlandırılabilir. Devre kartlarının üzerinde bulunan , bileşenlerin
bazı özelliklerini veya işlevlerini açmayı(enable) veya kapatmayı

Direct
3D Windows işletim sistemleri için geçerli olan bu uygulama arabirimi
(API), Microsoft DirectX paketinin bir parçasıdır. Direct3D`nin
donanımdan bağımsız yazılım geliştirilmesine izin veren kısmi HAL`dır…

DMA
Direct Memory Access irekt olarak belleğe erişim. IDE aygıtlarının
işlemci üzerinden bilgi akışı yapmasını önleyerek direkt olarak RAM'e
geçişini sağlayan ve böylece işlemci üzerindeki yükü hafifl…
DMZ
Demilitarized Zone: Tampon Bölge. DMZ, örneğin geniş bir ağ olan
Internet ile güvenli yerel ağ arasında bulunan bilgisayar veya ufak bir
ağdır. DMZ; HTTP, FTP, SMTP ve DNS sunucuları gibi Internet'…

Docking
Station Özellikle dizüstü bilgisayarlara harici aygıt bağlamak için
kullanilan port çoklayıcıdır.Örneğin,usb portuna takılan bir docking
stationın üzerinde 2xps2,4xusb,seri port ve lpt port bulunur.Sadece
bir…

DRAM Dynamic Random Access Memory :Aktif ve rastgele
bellek geçişi Elektronik yonga setinde (chip) bilgileri depo etmek için
ince kapasitörler kullanan bir çeşit RAM (bellek) türüdür.Verileri
saklayabilm…

Driver Sürücü İşletim sisteminin bilgisayara
bağlı olan aygıtları tam anlamıyla ve efektif olarak yönetebilmesini
veya kullanabilmesini sağlayan dosyalardır. Bu dosyalar ait oldukları
aygıt hakkındak… Eşanlam: Sürücü

DSL Digital Subscriber Line:
Sayısal Abone Hattı. DSL, geniş bant Internet hizmetini, klasik telefon
hattını kullanarak sağlayan bir teknolojidir. xDSL ise ADSL, SDSL,
HDSL, VDSL gibi DSL teknolojilerin…